بهداشت دهان و دندان چیست و در شرایط ویژه چگونه میتوان آن را رعایت کرد؟
رعایت بهداشت دهان و دندان در حفظ سلامت عمومی افراد بسیار اهمیت دارد و همچنین عدم رعایت (یا رعایت نامناسب) آن میتواند بهطور خاص منجر به ایجاد پوسیدگیهای پنهان یا آشکار دندانی و بیمارهای لثه شود. ما در این مقاله به موضوع بهداشت دهان و دندان بهطور کلی و در شرایط ویژۀ دوران بارداری بانوان و همچنین بهداشت دهان و دندان کودکان میپردازیم.
بهداشت دهان و دندان
عنوان «بهداشت دهان و دندان» سلامت دندانها، لثهها، گلو و استخوانهای اطراف دندانها را دربرمیگیرد. شایان ذکر است در مواردی مشکلات مرتبط با سلامت دهان و دندان (مانند بیماری لثه)، ممکن است نشانۀ وجود مشکلاتی در بدن باشد و در آینده به یک بیماری جدیتری تبدیل شود. از این رو توجه به بهداشت دهان و دندان و مراجعۀ منظم (6 ماه یکبار) به دندانپزشک از اهمیت بالایی برخوردار است.
مهمترین رویکرد حفظ بهداشت دهان و دندان چیست؟
همانطور که میدانید «مسواک زدن صحیح و بهطور منظم» و همچنین «استفادۀ مرتب از نخ دندان» در حفظ بهداشت دهان و دندان تأثیر بسزایی دارند. در ادامه به توضیح آنها میپردازیم:
روش صحیح مسواک زدن
در ابتدا باید اشاره کنیم که مدت زمان مناسب برای استفاده از هر مسواک 3 ماه است. همچنین مسواک مناسب لازم است از دو ویژگی کاربردی برخوردار باشد:
- از نظر اندازه کوچک باشد. وقتی سر مسواک کوچک باشد امکان دسترسی و نظافت تمام نقاط دهان وجود خواهد داشت.
- موهای نرم و گرد داشته باشد. اگر موها به اندازۀ کافی نرم باشند ناخواسته به بافت لثه آسیب وارد نمیشود.
برای مسواک زدن صحیح و اصولی لازم است به این نکات توجه داشته باشید:
- با استفاده از حرکات دایرهای کوچک، خط لثه و دندانها را بهآرامی مسواک بزنید.
- از مالش دادن یا فشار وارد کردن به دندانها خودداری کنید، زیرا این کار به لثه و مینای دندان آسیب میزند.
- تمام سطوح دندان، ازجمله سمت داخلی، خارجی و روی آن را مسواک بزنید.
- برای مسواک زدن دندانهای آسیا از حرکات عقب به جلو استفاده کنید.
- سطح زبان را نیز مسواک بزنید تا قارچها، بقایای غذا و مواد زائد از روی آن پاک شوند.
روش صحیح نخ دندان کشیدن
استفاده از نخ دندان روشی عالی برای پاک کردن پلاک از نواحی بین دندانها است و ابزاری ویژه برای پیشگیری از بیماریهای پریودنتال و محدود کردن عمق پاکتهای لثه محسوب میشود. دندانپزشکان توصیه میکنند برای استفاده صحیح از نخ دندان به این شیوه عمل کنید:
- نخ دندان را بهآرامی بین دندانها جلو وعقب بکشید.
- سپس، نخ را چندین بار با احتیاط بین دندانها بالا و پایین ببرید تا بتوانید بقایای خوراکیها را بیرون بیاورید.
برای انجام مراقبتهای تکمیلی در حفظ سلامت دهان و دندان شما میتوانید غذاهای حاوی مواد معدنی و یتامینهای ضروری را در برنامۀ غذایی خود بگنجانید؛ استفاده از مواد قندی را کاهش دهید؛ بیشتر آب بنوشید و همچنین علاوه بر مسواک زدن سطوح دندانها، سطح زبان را نیز با مسواک تمیز کنید.
جهت مشاوره رایگان با ما در ارتباط باشید
بهداشت دهان و دندان کودکان
رعایت بهداشت دهان و دندان کودکان برای حفظ سلامت عمومی آنها بسیار اهمیت دارد و همچنین به آنها برای خوردن و صحبت کردن، کمک میکند.
شایان توجه است که پوسیدگی دندان یکی از شایعترین چالشهای بهداشت دهان و دندان کودکان محسوب میشود که با رعایت چند نکتۀ ساده قابل پیشگیری است. نکاتی مانند: مسواک زدن به شکل مناسب، استفاده از نخ دندان، کاهش مصرف مواد قندی و مراقبت منظم از دندان.
بنابراین، لازم است کودکان نحوۀ صحیح مسواک زدن و نخ دندان کشیدن را آموزش ببینند. برای نهادینه شدن این آموزش ابتدا برای کودک خود مسواک نرمی تهیه کنید و از سن 1 تا 2 سالگی خودتان دندانهای او را با آب مسواک بزنید.
همچنین میتوانید از یک خمیر دندان کوچک بدون فلوراید (که در صورت قورت دادن، خطری برای فرزند شما ندارد)، استفاده کنید. شما میتوانید با بزرگتر شدن کودک برای او خمیردندان فلورایددار تهیه کنید و به کودک خود بیاموزید چگونه از آن استفاده کند.
بهداشت دهان و دندان در دوران بارداری
خطر ابتلا به مشکلات دهان و دندان در دوران بارداری افزایش پیدا میکند. بنابراین، در اولویت قرار دادن بهداشت دهان و دندان در دوران بارداری بسیار اهمیت دارد.
به بیان دقیقتر، در دوران بارداری سطح هورمونهای پروژسترون و استروژن در بدن بانوان افزایش مییابد و خطر ابتلا به مشکلات سلامت دهان را افزایش میدهد. به همین دلیل دندانپزشکان همواره توصیه میکنند لازم است بانوان پیش از بارداری ابتدا از سلامت دندانها و لثۀ خود اطمینان حاصل کنند.
جمعبندی
برای حفظ سلامت دهان و دندان خود و اعضای خانوادهتان به نکاتی که در این مقاله اشاره شد توجه داشته باشید. همچنین سعی کنید در فواصل زمانی معین (6 ماه یکبار) به دندانپزشک مراجعه کنید.
در طی این مراجعهها دندانپزشک میتواند در همان مراحل ابتدایی پوسیدگیهای پنهان یا آشکار دندان یا علائم خاموش بیماری خاصی را در دهان شما تشخیص دهد. در کلینیک دندانپزشکی دکتر محمد سعید ساغری انواع خدمات تخصصی دندانپزشکی، بهویژه معاینات دورهای ارائه میشود.